Chiropterolodzy, specjaliści z Głównego Instytutu Górnictwa, przedstawiciele organizacji oraz instytucji zajmujący się ochroną przyrody spotkali się w czwartek 2 października 2014 r. w Podlesicach w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, na dwudniowej konferencji inaugurującej projekt Life+ „Wykonanie zabiegów ochrony przyrody na terenie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000 Szachownica”.

Bernard Błaszczyk, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach witając zaproszonych gości podkreślał, że zasadniczym celem całego projektu jest zachowanie tego ważnego miejsca występowania nietoperzy. „Planowane przez nas działania, możliwe do zrealizowania dzięki finansowemu wsparciu Komisji Europejskiej i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, mają zagwarantować zachowanie odpowiednich warunków siedliskowych na terenie tego obszaru naturowego. Zachodzące w jaskini procesy sprawiają, że grozi ona zawaleniem. Dlatego też kierowana przez mnie Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska nawiązała współpracę z Głównym Instytutem Górnictwa w Katowicach oraz Porozumieniem dla Ochrony Nietoperzy. Wspólnie wypracowaliśmy założenia, które stały się podstawą pomyślnie zweryfikowanego wniosku do Life+”, mówił dyrektor Błaszczyk.

Jaskinia, będąca jednocześnie rezerwatem przyrody, ze względu na specyficzne warunki mikroklimatyczne stanowi największe w południowej Polsce zimowisko nietoperzy, w tym czterech gatunków chronionych prawem unijnym - mopka, nocka dużego, nocka łydkowłosego oraz nocka Bechsteina. Intensywna eksploatacja wapienia, rozpoczęta w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku, spowodowała zniszczenie znacznej części korytarzy i rozczłonkowanie systemu jaskiniowego. Obecnie znajduje się tu pięć oddzielnych jaskiń. Sztuczne otwory o znacznych rozmiarach zmieniły pierwotny klimat, wywołując bardzo silne przewiewy pomiędzy nimi i doprowadzając do wymarzania części jaskini. Efektem tego jest osypywanie się materiału skalnego, a także rozwieranie szczelin ciosowych w stropach sal.

Konferencja zaplanowana została przede wszystkim jako wprowadzenie do realizacji projektu. Adam Skwara, koordynator projektu z Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach przybliżył zebranym jego założenia, natomiast profesor Andrzej Nierobisz z Głównego Instytutu Górnictwa – szczegóły techniczne zaplanowanych działań. „Przeprowadzone analizy i obserwacje pozwoliły na wytypowanie miejsc najbardziej zagrożonych zawalaniem. Proces destrukcji jaskini następuje bardzo szybko i obecnie jest to miejsce niebezpieczne. Dlatego też zaproponowane przez Instytut rozwiązania mają za zadanie wzmocnienie zagrożonych zawałem stropów i ociosów za pomocą metod górniczych. Ich skuteczność w dużej mierze będzie zależała od jakości wykonania, jednak na przykładzie robót wykonanych w Jaskini Głębokiej można złożyć, że wypełnią cele projektu” podkreślał profesor Nierobisz odpowiadając na liczne pytania zebranych.

Zgodnie z oczekiwaniem organizatorów, zaprezentowane informacje wywołały wśród uczestników konferencji gorącą dyskusję. Jej wynikiem są istotne wnioski, które niewątpliwie będą bardzo przydatne w trakcie planowania i wykonywania prac w jaskini. Równie ważny jest fakt, że spotkanie to z pozwoliło zainicjować kontakty zespołu realizującego projekt z przedstawicielami środowisk naukowych zajmujących się ochroną nietoperzy. W dwudniowym programie spotkania zaplanowana została także sesja terenowa. W jej ramach zaproszeni goście mieli możliwość zapoznania się z efektami prac wykonanych kilka lat temu w Jaskini Głębokiej na terenie rezerwatu Góra Zborów. W jaskini, już po dwóch latach od zakończenia prac, występuje taka sama liczba gatunków hibernujących nietoperzy, przy większej niż poprzednio liczebności. Drugim punktem programu była wizyta w obiektach kopalni srebra w Tarnowskich Górach, gdzie zastosowana została obudowa podporowa, zbliżona do tej która wykonana zostanie w Szachownicy.

Z materiałami z konferencji mogą się Państwo zapoznac klikając tutaj

Projekt „Wykonanie zabiegów ochrony przyrody na terenie specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000 Szachownica” jest finansowany w 50% ze środków Komisji Europejskiej oraz 50% ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.