Cele
30/05/2014

Szachownica to jeden z najdłuższych systemów jaskiniowych na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej. Wzniesienie ze względu na swoje walory zostało objęte ochroną prawną w postaci rezerwatu przyrody i specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000. Ostoja jest drugim pod względem liczebności zimowiskiem nietoperzy w Polsce, a w Polsce południowej największym.

Wszystkie jaskinie Góry Krzemiennej stanowiły niegdyś jeden system. Pierwotnie obiekt ten powstał dzięki rozpuszczaniu skał przez wody polodowcowe. Obecnie istniejący system przestworów został wydrążony przez człowieka podczas eksploatacji górniczej.  Równocześnie z eksploatacją powierzchniową prowadzona była również podziemna, polegająca na poszerzaniu istniejących już korytarzy jaskiniowych. W skutek czego doszło do zniszczenia znajdujących się w tej części góry próżni krasowych i rozdzielenia istniejących dzisiaj jaskiń. Korytarze utraciły swój pierwotny charakter oraz uległy poszerzeniu. Obecnie znajduje się tu pięć oddzielnych jaskiń.

Ingerencja człowieka w górotwór spowodowała naruszenie stateczności masywu skalnego.  W wyniku eksploatacji górniczej nastąpiło naruszenie statyczności górotworu; sztuczne odsłonięcie dużych powierzchni ścian podlegających intensywnemu wietrzeniu fizycznemu; zmienił się pierwotny mikroklimatu jaskini na dynamiczny a także rozszerzona została strefa wymarzania. Spowodowało to przyspieszenie procesów wietrzenia fizycznego wewnątrz obiektu. Efekty wymienionych wyżej procesów są widoczne we wszystkich sztucznie przemodelowanych fragmentach jaskini. Na skutek naruszenia stateczności górotworu nastąpiło rozwieranie się szczelin ciosowych w stropach jaskini. Obserwuje się intensywny proces dezintegracji górotworu, który spotęgowany jest naturalnymi procesami przemarzania oraz zjawiskami krasowymi. Występują świeże obrywy skał oraz wyraźne ugięcia ławicy stropowej. Dodatkowo proces rozszerzania szczelin skalnych wspomagany jest grawitacyjnym osiadaniem naruszonych już fragmentów. Istnieje ryzyko całkowitego rozpadu stropu obiektu. Zawalenie części jaskini według wszelkich danych jest nieuniknione.

Obiekt ten jest obszarem szczególnej koncentracji regionalnej nietoperzy, niezwykle istotnym dla utrzymania ich populacji dla Polski oraz Unii Europejskiej. Jej zachowanie może mieć w perspektywie czasowej kluczowe znaczenie dla przetrwania tych zwierząt.

Podstawowym celem projektu jest zachowanie istotnego miejsca występowania nietoperzy oraz odpowiednich warunków siedliskowych. Warunkiem utrzymania właściwego stanu ochrony dla nietoperzy na terenie przedmiotowego obszaru jest zatrzymanie dezintegracji stropu tego obiektu.

Podstawowymi rezultatami projektu będzie:

  •  zabezpieczenie w sposób stały stropów sal Jaskini Szachownica,

  •  zabezpieczenie na stałe fragmentów stropu i ociosów jaskiniowych,

  •  zachowanie liczby i kubatury pomieszczeń wykorzystywanych przez nietoperze,

  •  utrzymanie w obecnym kształcie miejsc wlotu nietoperzy do jaskini,

  •  zapewnienie właściwego stanu wentylacji jaskini.

Realizacja projektu będzie skutkować co najmniej zachowaniem w dobrym stanie populacji nietoperzy występujących na tym obszarze. Spowoduje to poprawę ciągłości siedlisk zarówno na poziomie krajowym jak i Europejskim. Utrzymanie w obecnym stanie miejsca hibernacji tych zwierząt wpłynie na zachowanie w dobrym stanie ich populacji i stworzy w perspektywie czasowej możliwość ich wzmocnienia. Dodać należy, że liczebność nietoperzy w zachodniej części Europy drastycznie spada. Zachowanie w obecnym stanie Jaskini Szachownica (w której liczba hibernujących nietoperzy ciągle rośnie) przyczyni się długoterminowo do zachowania istotnych zasobów gatunkowych tych zwierząt.

Projekt przyczyni się również do propagowania ochrony nietoperzy oraz obszarów Natura 2000. Podczas kampanii promocyjnej i informacyjnej dotyczącej ochrony nietoperzy podniesiona zostanie świadomość ekologiczna społeczeństwa. Nastąpi wzrost wiedzy na temat tej grupy zwierząt oraz zrozumienie dla potrzeby ich ochrony. Niemniej ważnym aspektem ww. Projektu jest wymiana doświadczeń pomiędzy instytucjami realizującymi projekty z dziedziny ochrony przyrody.  Jest to szczególnie ważny aspekt podczas wdrażania i zarządzania Europejską Siecią Ekologiczną Natura.

Pdf
Drukuj
Powrót
Kontakt
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
NI
natura.png
dyrekcja.png
regionalna.png
geoportal.png